Kan je niet op een natuurlijke manier zwanger worden? 4 alternatieven
Tal van koppels (of alleenstaanden) kunnen om medische redenen geen kinderen krijgen – ook niet met behulp van vruchtbaarheidsbehandelingen. Toch moet je in dat geval je kinderwens niet per se opbergen. Zo zijn er verschillende alternatieven: adoptie, draagmoederschap, pleegkinderen en zaad- of eiceldonatie. Welke optie het meest geschikt is, zal vooral afhangen van je persoonlijke situatie en voorkeuren.
Voor wie is dit overzicht bedoeld?
Zwanger worden is niet voor iedereen een optie. In onder meer deze gevallen ben je om medische redenen genoodzaakt om naar andere oplossingen uit te kijken:
- vrouwen die de baby in gevaar kunnen brengen bij een zwangerschap of bevalling
- vrouwen die zelf gezondheidsrisico’s lopen bij een zwangerschap of bevalling
- vrouwen en mannen met vruchtbaarheidsproblemen
- vrouwen die bewust alleenstaande moeder (BAM) willen worden
- mannen die bewust alleenstaande vader willen worden
- holebikoppels met een kinderwens
- koppels waarbij de man of vrouw een fysieke beperking heeft
1. Draagmoederschap
Bij draagmoederschap wordt een vrouw zwanger met de bedoeling om het kind na de bevalling af te staan aan een koppel of alleenstaande wensouder. Dit mag in België enkel als de draagmoeder hier geen financiële compensatie voor vraagt.
Wat zijn de voorwaarden voor draagmoederschap in België?
Draagmoederschap is in ons land beperkt tot wensouders die medisch gezien niet in staat zijn om zelf (veilig) een zwangerschap uit de dragen of tot homokoppels met kinderwens. Maar voor het overige is er geen wettelijk kader voorzien. Daarom beslissen de enkele fertiliteitscentra in België volledig zelf of de wensoude(s) en de draagmoeder in aanmerking komen voor een behandeling.
Hoe lang duurt het om een behandeling op te starten?
Eerst is er een intakegesprek tussen de fertiliteitsarts, de wensouder(s) en de draagmoeder, waarna ook een gesprek volgt met de fertiliteitsconsulent over de psychologische aspecten. Een ethisch comité geeft nadien groen licht (of niet). Bij een positieve evaluatie start de medische behandeling op. Na de geboorte adopteer je dan het kind.
Wat zijn de voordelen en nadelen van draagmoederschap?
Je kan zelf een draagmoeder voorstellen, de ei- en/of zaadcellen aanleveren en het kind volledig adopteren. De draagmoeder zal in België ook nooit genetisch verwant zijn met het kind. Daartegenover staat de rechtsonzekerheid. Als wensouder heb je bijvoorbeeld geen wettelijke bescherming wanneer de draagmoeder zou beslissen om het kind niet af te staan. Ook moet een familierechter nadien de adoptie nog toestaan, wat niet altijd gebeurt.
2. Adoptie
Elk kind heeft het recht op te groeien in zijn eigen gezin. Toch is dat niet altijd mogelijk. Kinderen die niet langer thuis kunnen wonen, krijgen door adoptie de kans om op te groeien in een ander gezin.
Wat zijn de voorwaarden voor adoptie in België?
In België kan nagenoeg iedereen een adoptieprocedure opstarten, dus ook alleenstaanden. Je moet wel minstens 25 jaar oud zijn én 15 jaar ouder dan het kind dat je wenst te adopteren. Voor koppels geldt een bijkomende voorwaarde: enkel koppels die getrouwd, wettelijk samenwonend of minstens 3 jaar samenwonen komen in aanmerking. Daarna volgt een verplicht voorbereidingsprogramma en een geschiktheidsprocedure.
Hoe langt duurt een volledige adoptieprocedure?
Het is geen geheim dat adoptie een lang proces is. Hoelang het precies duurt, hangt af van verschillende factoren, zoals je kindprofiel, het aantal wachtende wensouders, het aantal wachtende adoptiekinderen en de keuze voor binnen- of buitenlandse adoptie. Als alles vlot verloopt en je een positieve beoordeling krijgt na de geschiktheidsprocedure, zit er al snel 5 à 7 jaar tussen je eerste kandidaatstelling en een kindvoorstel.
Wat zijn de voordelen en nadelen van adoptie?
Terwijl je er bij draagmoederschap een extra volwassene bijkrijgt tijdens het proces om ouder te worden, is dat bij adoptie niet het geval. En in tegenstelling tot pleegouderschap bestaat de kans niet dat je plots afscheid moet nemen. Wel is het zo dat je een kind met een rugzak krijgt, waarin zowel positieve als negatieve ervaringen zitten. Allicht zal je kind op een bepaald moment ook vragen stellen over zijn of haar roots. Wees hierop voorbereid.
3. Pleegouderschap
Een pleeggezin biedt een thuis voor een pleegkind dat door een ernstig probleem voor kortere of langere tijd niet in het eigen gezin kan wonen. Het gaat dan om kinderen met bijvoorbeeld emotionele problemen of een problematische leefsituatie.
Wat zijn de voorwaarden voor pleegouderschap in België?
Elke meerderjarige kan zich kandidaat stellen om pleegouder te worden. Zolang je geen strafrechtelijk verleden hebt en je over voldoende middelen beschikt, kom je in aanmerking. Wel moet je een voorbereidingstraject volgen van 3 à 4 maanden, waarna je alsnog kan beslissen of pleegouderschap wel iets voor jou (en je gezin) is.
Hoe lang duurt het om pleegouder te worden?
Pleegzorg bestaat in verschillende vormen. Zo is er bijvoorbeeld ondersteunende pleegzorg, waarbij de opvang eerder beperkt is, en crisispleegzorg, waarbij je opvang biedt voor dringende situaties. Maar je kan evengoed voor langdurige pleegzorg gaan en een pleegkind gedurende meerdere jaren in je gezin opnemen. Welke vorm je kiest, bepaalt in grote mate de wachttijd. Maar je hoeft zelden jaren te wachten zoals bij adoptie.
Wat zijn de voordelen en nadelen van pleegouderschap?
De relatief korte wachttijd is voor veel mensen een ontegensprekelijk voordeel. Net als het gevoel om een kind in nood te helpen en zo alsnog tegemoet te komen aan je eigen kinderwens. De kans is daarentegen reëel dat de natuurlijke ouders van je pleegkind vroeg of laat weer in staat zijn om zelf opvang te bieden. Als pleegouder moet je met die gedachte kunnen omgaan.
4. Zaad- of eiceldonatie
Soms ligt het medische obstakel voor zwangerschap bij slechts een van beide wensouders. In dat geval kan een zaadcel- of eiceldonor een uitweg bieden om alsnog je kinderwens te vervullen.
Wat zijn de voorwaarden voor zaad- of eiceldonatie in België?
Alle mannen met onvoldoende zaadkwaliteit of erfelijke aandoeningen komen in aanmerking voor zaadceldonatie, maar evengoed alleenstaande vrouwen en lesbische koppels. Het zaad kan van een anonieme donor komen of iemand die je kent. Omgekeerd is eiceldonatie een optie voor elke vrouw die zelf geen goede eicellen heeft. In tegenstelling tot zaadcellen worden eicellen vrijwel niet anoniem gedoneerd, maar vooral door familieleden of vriendinnen.
Hoe lang duurt het om zwanger te worden via zaad- of eiceldonatie?
Dat hangt deels af van de gekozen vorm van kunstmatige inseminatie. Zo heb je intra-uteriene inseminatie (IUI), in-vitro fertilisatie (IVF) en intra-cytoplasmatische-sperma-injectie (ICSI). Bij die laatste twee vormen is de gemiddelde slaagkans 30%. Andere factoren die de kans op een succesvolle behandeling beïnvloeden: de onderliggende medische reden van behandeling, de leeftijd van de vrouw en de (donor)zaadkwaliteit. Ter illustratie, bij vrouwen ouder dan 38 jaar daalt de kans op zwangerschap door IUI van 30% naar 10% per inseminatie.
Wat zijn de voordelen en nadelen van zaad- en eiceldonatie?
Als je om medische redenen niet natuurlijk zwanger kan worden, is een alternatief zoals zaadceldonatie ideaal om je eigen genetische kind te krijgen. Ook wanneer je een eicel van iemand anders gebruikt, maar wel het zaad van je partner, blijft die genetische verwantschap er. Dankzij de financiële steun van het ziekenfonds hoeft een behandeling ook helemaal niet duur te zijn. Bereid je evenwel voor op een of meerdere mislukte pogingen.
Nog niet overtuigd? Hier zijn 5 argumenten om voor MyFamily te kiezen.
