Bij een vruchtbaarheidsbehandeling wordt de kans op een zwangerschap vergroot door medische tussenkomst. Er bestaan verschillende vruchtbaarheidsbehandelingen en de ene is al wat ingrijpender dan de andere. We zetten de meest voorkomende op een rij.
Een vrouw is vruchtbaar rond de eisprong, die doorgaans halverwege de menstruele cyclus plaatsvindt. Als je maar zelden of nooit een eisprong hebt, is de kans op een zwangerschap miniem. Dat is bijvoorbeeld het geval bij vrouwen met het PolyCysteus Ovarium Syndroom of kortweg PCOS. Bij PCOS worden in de eierstok meerdere kleine follikels gevormd die moeilijk groeien, waardoor de vrouwen zelden ovuleren. Bij ovulatie-inductie krijgt de vrouw medicijnen toegediend (Clomid bijvoorbeeld) die de eisprong opwekken.
Tijdens een IUI-behandeling brengt de gynaecoloog zaadcellen via een slangetje in de baarmoeder. Dat gebeurt rond de eisprong, die al dan niet hormonaal is opgewekt. Kunstmatige inseminatie met donorsperma is ook een optie. Dat kan bijvoorbeeld interessant zijn voor lesbische koppels met een kinderwens, voor koppels bij wie de man geen (goede) zaadcellen heeft, of voor bewust alleenstaande moeders.
Bij een IVF-traject krijgt de vrouw een hormoonbehandeling zodat er meerdere eitjes groeien. In een labo worden geselecteerde (donor)zaadcellen samengebracht met rijpe eicellen die tijdens een punctie werden uitgehaald. Enkele dagen later plaatst de gynaecoloog een bevruchte eicel met een heel fijne katheter in de baarmoederholte, waar ze hopelijk uitgroeit tot een flinke baby. Als er bij één poging verschillende eicellen bevrucht zijn, kunnen ze die in het labo invriezen en bewaren voor een eventuele volgende cyclus. Die extra terugplaatsing(en) maken deel uit van dezelfde poging. Studies tonen aan dat IVF een gemiddelde slaagkans heeft van zo’n 30 procent.
Een ICSI-behandeling verloopt net zoals een IVF-behandeling, maar er is toch een duidelijk verschil. Terwijl bij IVF de zaadcellen bij de eicel worden gebracht, waarna die zelf de eicel proberen bevruchten, wordt bij ICSI een uitverkoren zaadcel onmiddellijk in de eicel ingebracht. Ook een ICSI-behandeling heeft een gemiddelde slaagkans van 30 procent.
Bij eiceldonatie staat een eiceldonor onbevruchte eicellen af aan een vrouw die geen goede eicellen heeft. De eiceldonor krijgt een drietal weken hormonen toegediend waardoor eitjes gaan rijpen. De sterkste worden bevrucht en in de baarmoeder gebracht. De vrouw die zwanger wil worden, onderging ook een hormoonbehandeling om de baarmoeder voor te bereiden op een zwangerschap.
Wil je zwanger worden, dan kan je beter niet roken of drinken, omdat dat de vruchtbaarheid beïnvloedt. Probeer een evenwichtig voedingspatroon aan te houden en beweeg regelmatig. Je arts zal je daarnaast adviseren om foliumzuur in te nemen voor je zwanger bent. Zo is het foliumzuurgehalte in je bloed zeker hoog genoeg om tijdens het eerste trimester van je zwangerschap de ontwikkeling van het zenuwstelsel van de baby ten volle te ondersteunen.
Voor IUI, IVF, ICSI en eiceldonatie geldt dat je tot en met de leeftijd van 43 jaar 6 pogingen mag ondernemen die grotendeels worden betaald door het ziekenfonds. Je betaalt dan enkel remgeld voor de medicatie en de medische prestaties, wat neerkomt op ongeveer 500 euro per poging. Zonder tussenkomst van het ziekenfonds bv. Helan Onafhankelijk Ziekenfonds kost één poging al snel enkele duizenden euro’s.
Een fertiliteitstraject geeft geen verhoogde kans op zwangerschapscomplicaties of een vroeggeboorte. Daarnaast loop je geen extra risico op eierstokkanker of borstkanker, en heeft het vruchtbaarheidstraject ook geen invloed op de startleeftijd van je menopauze. Wie zwanger is na een vruchtbaarheidsbehandeling, wordt dan ook behandeld net zoals wie spontaan zwanger werd. Je hoeft dus in principe niet vaker op zwangerschapscontrole te gaan.
