Vaderschapsverlof en geboorteverlof voor meeouders
Dankzij het geboorteverlof (vaderschapsverlof) kan je ook als vader of meeouder de tijd nemen om je baby te leren kennen en de kersverse mama bij te staan in de eerste dagen en maanden na de geboorte. Maar op hoeveel dagen heb je recht anno 2022? En wat met zelfstandigen? Een overzicht.
Wie heeft recht op vaderschapsverlof of geboorteverlof?
Vaders en meemoeders die getrouwd zijn met de biologische moeder hebben automatisch recht op geboorteverlof. Dat is ook het geval voor partners die wettelijk samenwonen op het moment van de bevalling en voor meemoeders die op dat moment 3 jaar feitelijk samenwonen met de biologische moeder.
Hoe kan je geboorteverlof of vaderschapsverlof opnemen?
In totaal krijg je 15 volle werkdagen vrij, maar die mag je ook opsplitsen in 30 halve dagen of afwisselend opnemen in halve en volle dagen. Je kiest zelf of je het verlof in één keer of gespreid opneemt, zolang de vrije dagen maar binnen de 4 maand na de geboorte vallen.
Het aantal uren dat je werkt op een dag blijft trouwens ongewijzigd. Telt een volle werkdag voor jou doorgaans 8 uur? Dan heb je recht op 15 verlofdagen van 8 uur. Werk je normaal 4 uur op een volle werkdag, dan heb je recht op 15 verlofdagen van 4 uur.
Hoe kan je geboorteverlof of vaderschapsverlof aanvragen?
1. Als werknemer
Als werknemer breng je je werkgever zo snel mogelijk op de hoogte van de geboorte van je kind. Je bezorgt ook een geboorteattest en indien nodig andere documenten die je recht op geboorteverlof bevestigen. Dat kan bijvoorbeeld een verklaring op eer zijn, waarin staat dat jij als meeouder de enige persoon bent die voldoet aan de wettelijke voorwaarden om geboorteverlof op te nemen. Na goedkeuring kan je een uitkering aanvragen bij je ziekenfonds. Je werkgever mag dit verlof trouwens niet weigeren. Bovendien ben je vanaf de aanvraag gedurende drie maanden beschermd tegen ontslag.
- De eerste 3 dagen blijf je je loon behouden. Voor de overige dagen krijg je van het ziekenfonds een uitkering die 82% van je brutoloon bedraagt. Die uitkering is wel gelimiteerd met een plafondbedrag, daarom spreken we officieel van het begrensde brutoloon. De som wordt uitbetaald op de laatste dag van het verlof.
2. Als ambtenaar
Als ambtenaar kan je de procedure online starten via Vlimpers. Heb je geen toegang tot Vlimpers, dan stuur je een schriftelijke aanvraag per post op naar het Dienstencentrum Personeelsadministratie.
- Federale statutaire ambtenaar? Je behoudt je gewone loon tijdens die 15 dagen.
- Vlaamse statutaire ambtenaar? Je behoudt je loon de eerste 10 dagen. De overige dagen krijg je een vergoeding van 82% van het begrensde brutoloon.
- Contractueel ambtenaar? Je krijgt de eerste 3 dagen je gewone loon en de overige dagen 82% van het begrensde brutoloon.
3. Als mensen in het onderwijs
Onderwijzend personeel krijgt geen geboorteverlof, maar omstandigheidsverlof. Dat kan je aanvragen bij je directeur. Het verlof bedraagt ook 15 dagen in totaal, maar daarvan moet je minstens 5 dagen aaneensluitend opnemen, tenzij je school- of centrumbestuur je toestemming geeft om het anders te doen.
Tijdens de eerste 10 werkdagen krijg je je volledige salaris. Vanaf de 11e werkdag behoud je 82% van je begrensde brutoloon.
4.Als zelfstandige
Als zelfstandige in hoofdberoep of meewerkende echtgenoot dien je een aanvraag in bij je sociaalverzekeringsfonds. Dat moet gebeuren voor het einde van het kwartaal dat volgt op het kwartaal waarin je kindje geboren is. Voorwaarde is wel dat je de sociale bijdragen voor de twee kwartalen voorafgaand aan het kwartaal van de geboorte betaald hebt of daarvoor een vrijstelling kreeg van het RSVZ (Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen).
Neem je maximum 8 dagen (of 16 halve dagen) geboorteverlof op? Dan kan je ervoor kiezen om ‘geboortehulp’ aan te vragen. Dat is een eenmalige premie van 135 euro als compensatie voor 15 dienstencheques die je hebt aangekocht bij een erkende organisatie. De cheques kan je inzetten voor huishoudelijke hulp zoals schoonmaken, wassen, strijken, boodschappen doen, maaltijden bereiden …
- Je ontvangt de uitkering van je sociaalverzekeringsfonds (bv. Xerius). Die bedraagt per € 84,09 dag of € 42,05 per halve dag. Ook voor de geboortehulp kan je bij je sociaalverzekeringsfonds terecht.
Wil je graag nog meer verlof opnemen om bij je kind(eren) te zijn? Dan kan je nog ouderschapsverlof of tijdskrediet aanvragen.
Elk kind dat in Vlaanderen geboren wordt, heeft recht op een Startbedrag, dat is een eenmalige premie van € 1.214,49. Het Startbedrag aanvragen, kan makkelijk online. Nadien ontvang je automatisch ook het maandelijkse basisbedrag en eventuele toeslagen.
Deze onderwerpen vind je misschien ook wel leuk:
- Tips voor tijdens je vaderschapsverlof
- Papa’s en gezond eten
- Babykwaaltjes verzachten: verlicht meteen de pijn